ЭБМ ҒЗО – это первый научно-исследовательский центр, созданный в Костанайском государственном педагогическом институте (КГПИ).
Қостанай мемлекеттік педагогикалық институтында (ҚМПИ) құрылған алғашқы ғылыми-зерттеу орталығы. Орталық ректордың 20.09.2004 ж. № 12 бұйрығымен б.ғ.д., профессор Т. М. Брагинаның (ЭБМ ҒЗО қоғамдық негіздегі директоры) бастамасымен биология және география кафедрасының меңгерушісі Д. Т. Қонысбаеваның, кафедраның ПОҚ, ғылым және халықаралық байланыстар жөніндегі проректорының (сол жылдары) ф.ғ.к.В. И. Жаркованың белсенді қатысуымен және қолдауымен құрылды. ҚМПИ ректоры, г.ғ.д., профессор К. М. Баймырзаев бұл бастаманы ЭБМ ҒЗО – ға бірнеше бөлмелер, гербарий қоры, студенттік клубтардың бөлмелерін бекіту арқылы қолдады.
ЭБМ ҒЗО ғылыми зерттеулер жүргізу, ғылыми ынтымақтастықты тереңдету және білім беру процесінің сапасын арттыру үшін кафедра оқытушылары мен білім алушы жастарының зияткерлік ресурстарын біріктірді.
2004-2010 жылдардағы алғашқы ұзақ мерзімді бағдарлама аймақтағы өсімдіктер мен жануарлар әлемінің алуан түрлілігін түгендеуге, ғылыми конференциялар өткізуге және қолдауға, коллекциялық қорлар құруға, ғылыми байланыстарды дамытуға арналды.
ЭБМ ҒЗО алғашқы күндерінен бастап ғылыми және білім беру жұмысын белсене бастады. 2004 жылдың қыркүйегінде ҚМПИ ЭБМ ҒЗО базасында құстар фаунасы жайында деректер базасын қалыптастыру бойынша алғашқы халықаралық екі апталық тренинг-семинар өткізілді. Оған 9 ел, оның ішінде 6 шалғай шет ел қатысты. Қостанай облысының аумағында суда жүзетін құстардың көші-қон жолдары бойынша 4 күндік ғылыми экспедиция өткізілді. ҚМПИ ПЭБ ҒЗО ұйымдастырған тренинг пен экспедиция нәтижелері бойынша Жапония, Қытай, АҚШ, Иран, Ресей және Қазақстанда бірқатар басылымдар жарық көрді.
ЭБМ ҒЗО-ның көмегімен РҒА ОРБ дала институтымен, Әл-Фараби атындағы ҚҰУ зоология және ихтиология кафедрасымен, ҚР БҒМ Зоология институтының жәндіктер систематикасы зертханасы, ҚР БҒМ ботаника және фитоинтродукция институтының геоботаника кафедрасымен, сондай-ақ биологиялық әртүрлілік саласындағы халықаралық жобалармен (ақ тырна-Стерх көші-қон жолдарын зерттеу және сақтау, Торғай өңіріндегі Алтын Дала мемлекеттік табиғи резерватын жобалау және зерделеу) ғылыми ынтымақтастық туралы шарттар жасалынды.
2003 жылдан 2006 жылға дейін профессор Брагина Т.М. GEF/UNEP/WWF "Орталық Азияның биоәртүрлілігін ұзақ мерзімді сақтау үшін экологиялық желілерді (ЭКОНЕТТЕРДІ) құру" ірі стратегиялық жобасын басқарды. Орталық Азия елдері үшін жобаның бас үйлестірушісі және Жобаның ұлттық үйлестірушісі бола отырып, ол Қазақстанның уәкілетті табиғатты қорғау мемлекеттік органдарына ҚР заңнамасына экожүйе және оның элементтері туралы ұғымдарды енгізуге; ҚР-да модельдік дала экожүйесін дамытуға; Наурызым қорығының аумағын ҚР дала экожүйесінің элементі ретінде кеңейтуді аяқтауға; ҚР дала қорықтарына ЮНЕСКО-ның Бүкіләлемдік мұра мәртебесін беру жөніндегі процесті жеделдетуге және Торғай өңірінде құрғақ және шөлейт далаларда ірі ерекше қорғалатын табиғи аумақты (ЕҚТА) құру шараларын ұсынды.
2003 жылы Торғай өңіріне жеке экспедициядан кейін б.ғ.д. Т. М. Брагина ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігінің Орман және аңшылық шаруашылығы комитетіне "Торғай өңірінде ерекше қорғалатын табиғи аумақты құру қажеттілігі туралы" ғылыми жазба дайындады. Б.ғ.д. Т. М. Брагинаның Торғайда ЕҚТА құру туралы ұсынысы 2005 жылғы тамызда министрлікаралық кездесуде хаттамалы талқыланып, ұсынылған "Алтын Дала" мемлекеттік табиғи резерваты деген атпен, 2007-2009 жылдарға арналған ЕҚТА дамыту жөніндегі мемлекеттік бағдарламаға енгізілді. Резерват құрудың және дала экожүйесін одан әрі дамытудың жаратылыстану-ғылыми негіздемесін дайындау, дала биоәртүрлілігін, оның ішінде жабайы тұяқтыларды, ең алдымен ақбөкендерді зерттеу және қалпына келтіру міндеттері тұрды.
2006 жылы ҚР Үкіметі мен Халықаралық табиғат қорғау ұйымдары "Алтын Дала" (ADCI – Altyn Dala Conservation Initiative) атты бірлескен табиғат қорғау бастамасын бастады. Екі жыл бойы оны профессор Брагина Т.М. ADCI – АСБК жүзеге асыру механизмі арқылы басқарды. Осы уақыт ішінде бастаманы дамытудың 2030 жылға дейінгі ұзақ мерзімді Стратегиясы жасалды. 2007 жылы халықаралық табиғатты қорғау ұйымдарының қолдауымен аймақты зерттеу бойынша кешенді ғылыми экспедиция дайындалып, өткізілді (кешенді ғылыми экспедицияның ұйымдастырушысы және бастығы, ҰБТ дайындау жобасының жетекшісі – профессор, Б.ғ.д. Т. М. Брагина; "Фауна және жануарлар әлемі" бөлімі бойынша жауапты кафедра доценті, б.ғ.к. Е. А. Брагин.; шетелдік мамандар). Алғаш рет резерваттың флорасы мен фаунасының тізімдері, егжей-тегжейлі карталар жасалды, ауқымды ғылыми материалдар жиналды, резерват аумағының шекаралары мен аймақтарға бөлінуі анықталды, картографиялық материалдар дайындалды. Экспедиция жаздың ыстық айларында құрғақшылық кезеңінде өтті және оңай болған жоқ. Бірақ оның нәтижелері мемлекеттік Республикалық сараптаманың оң бағасын алған резерват құрудың жаратылыстану-ғылыми негіздемесін дайындауға және қорғауға негіз болды.
Министрлік аралық ғылыми-техникалық кеңесте Алтын Дала мемлекеттік табиғи резерватын құрудың жаратылыстану-ғылыми негіздемесінің жобасын қорғауда. Астана, 2008 ж. жоба жетекшісі және ғылыми кешенді экспедиция бастығы б.ғ. д. Брагина Т. М.
Министрлік аралық ғылыми-техникалық кеңесте Алтын Дала мемлекеттік табиғи резерватын құрудың жаратылыстану-ғылыми негіздемесінің жобасын қорғауда. Астана, 2008 ж. жоба жетекшісі және ғылыми кешенді экспедиция бастығы б.ғ.д. Брагина Т. М.
2012 жылы жерге орналастыру жұмыстарын жүргізгеннен кейін "Алтын Дала" мемлекеттік табиғи резерваты 489 766 га алаңда құрылды. Алғашқы екі жылда профессор Т. М. Брагина доцент б.ғ.к. Е. А. Брагинмен бірге жас резерватқа елеулі ғылыми қолдау көрсетті, резерваттың табиғат шежіресінің 1 томын құрастырды және одан әрі консультациялық көмек көрсетті.
2007 жылы профессор Т. М. Брагинаның бастамасымен "Азия далаларының биологиялық әртүрлілігі" атты 1-ші Халықаралық ғылыми конференция құрылып, өткізілді, оған жақын және шалғай шетелдердің 9 елінен (оның ішінде Германия, Израиль, АҚШ, Финляндия) 96 қатысушы қатысты. Конференция материалдарының көлемі 307 бетте дайындалып, жарық көрді. Осындай деңгейдегі бірінші конференция сәтті өтті және оны кафедра ұжымы және ЭБМ ҒЗО 5 жылда 1 рет кезеңділікпен өткізеді.
1-ші "Азия даласының биологиялық әртүрлілігі"халықаралық конференциясы. 3-4 сәуір 2007 ж.
2007 жылы Германиядан келген ГАЖ маманы Штефан Цутердің және профессор Т.М. Брагинаның жетекшілігімен "Алтын Дала" табиғатты қорғау бастамасын қолдау үшін ("Алтын Дала"табиғат қорғау бастамасының жобалық аумағындағы ЕҚТА талдауы) ЭБМ ҒЗО базасында диплом алдындағы практикадан өту үшін шетелдік Геоэкология институтының (Германия) бірінші қабылдауы ұйымдастырылды.
2007 жылы ЭБМ ҒЗО құрамында Қазақстанның биоалуантүрлілігін сақтау қауымдастығының, "Наурызым" қоғамдық-экологиялық ұйымының және ҚМПИ биология және география кафедрасының бастамасымен және қолдауымен Қазақстандағы алғашқы бедвочерлер (құстарды бақылаушылар) студенттік клубы ұйымдастырылды.
2009 жылы ғылым магистрі Г.К. Баубекованың бастамасымен өлкетану бағытындағы "Саяхат" студенттік географиялық клубы құрылды. Кафедра оқытушылары басқаратын екі клуб та студенттердің белсенді өмірінде, таңдалған ғылыми бағыттарды зерттеуде, жаңа формациядағы педагогтардың қалыптасуында, тұрақты кәсіптік бағдар беру жұмысында үлкен рөл атқарады, мектеп мұғалімдері мен оқушыларының ҚМПИ-ге және институт шеңберінде одан әрі қызығушылығын оятады. Сол жылы ЭБМ ҒЗО гербарий қорының тұрағында негізінде кейінірек жеке бірлікке айналдырылған гербарий анықталды.
ЭБМ ҒЗО қызметкерлері зерттеу географиясын кеңейтті. WWF жобалары бойынша ірі жұмыстар республиканың оңтүстік өңірінде – Оңтүстік Қазақстан және Қызылорда облыстарында жүргізілді. Бұл Қаратау таулары, Сырдария жайылмасы мен қарар өзені, Қызылқұм шөлі және оған іргелес аумақтар. Нәтижесінде республиканың оңтүстігіндегі бес жаңа ерекше қорғалатын табиғи аумақты – Түркістан мемлекеттік ұлттық табиғи паркін, Жаңадария-Сырдария мемлекеттік табиғи резерватын, Сырдария кешенді табиғи қаумалын, Республикалық маңызы бар Қызылқұм мемлекеттік табиғи қаумалын ұйымдастыру үшін құжаттар әзірленді.
Қаратау тауларында. Ортасында б.ғ.д. Т. М.Брагина, оң жақта б.ғ.к. Е. А. Брагин, оң жақта г.ғ.д. Р. В. Жаман. 2007 ж.
Б.ғ.д., профессор Т. М. Брагинаның бастамасымен және тікелей қатысуымен ғылыми экспедициялар мен ҰБТ дайындау ұйымдастырылды. Бірқатар экспедициялар мен материалдарды дайындауға б.ғ.к., доцент Е. А. Брагин қатысты. Зерттеу нәтижесіндегі ақпараттар 2012 жылы Сырдария мен Арыс өзендерінің жайылмасында және Боралдай тауларында орналасқан Сырдария-Түркістан мемлекеттік өңірлік табиғи паркінің ашылуына ықпал етті.
Дүниежүзілік жабайы табиғат қоры (WWF) жобасының нәтижелері бойынша Солтүстік Қазақстанның маңызды сулы-батпақты жерлері бойынша (жобаның бастамашысы және жетекшісі – б.ғ.д.Брагина) б.ғ.д. Т. М. Брагина Қостанай облысы Қамысты ауданында Республикалық маңызы бар Жарсор-Уркаш мемлекеттік табиғи қорығын ұйымдастыруды ұсынды. Қорықты құру үшін құжаттарды б.ғ.д. Брагина, б.ғ.д. Е.И. Рачковская, б.ғ.к. Е. А. Брагин және с.ғ.к. Ю. Г. Евстифеев әзірледі. Қорық Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 11 маусымдағы №570 қаулысымен 29344,1 гектар алаңда құрылды. Б.ғ.к. Е. А. Брагинмен бірлесіп облыстың 4 көл жүйесін халықаралық маңызы бар сулы-батпақты алқаптардың (СБА) (Рамсар алқаптары) құрамына енгізу ұсынылды, ол үшін кейіннен құжаттар әзірленді. Барлық төрт көл жүйесі осы мәртебеге ие болды.
Қызылқұм шөлінде. Жаңадария-Сырдария мемлекеттік табиғи резерватын құруды жоспарлау. 2011 жылдың жазы. Ортада Б.ғ.д. Брагина Т. М.
2011-2012 жылдары ҚМПИ ЭБМ ҒЗО/Батыс Вирджиния университетінің (жоба жетекшісі б.ғ.д. Т. М. Брагина) алғашқы шағын гранттар бағдарламасы әзірленіп, жарияланды. Кафедра студенттері 2012 жылдың жазғы кезеңінде далалық биологиялық станцияда ғылыми зерттеулерді жүзеге асырудың бірегей мүмкіндігіне ие болды. 2013 жылы ҚМПИ ЭБМ ҒЗО далалық биостанциясы базасында СҒЗЖ қолдау бойынша екінші шағын гранттар бағдарламасы жарияланды.
ҚМПИ ЭБМ ҒЗО/Батыс Вирджиния университеті, АҚШ шағын гранттар бағдарламасының жеңімпаз студенттеріне гранттық хаттар тапсыру. Суретте оңнан солға – ғылым және халықаралық қатынастар жөніндегі проректор т.ғ.д., Абиль Е. А., PhD Тодд Катцнер (Батыс Вирджиния университеті), Б. ғ. д. профессор Брагина т. м., б. ғ. к., доцент Брагин Е. А., 2 курс студенті Венедиктова Д. 2012 жыл
2009-2012 жылдары ЭБМ ҒЗО шеңберінде ҚР БҒМ-де тіркелген Cdrf (доцент, Б.ғ. к.Брагин, ЭБМ ҒЗО, Биология және география кафедрасы және PhD Тодд Катцнер, Батыс Вирджиния университетінің доценті, АҚШ) гранты бойынша жыртқыш құстардың демографиясын зерттеу бойынша бастамашыл халықаралық жоба жүзеге асырылды. Жобаны орындаудың барлық кезеңінде ғылыми жұмысқа ЭБМ ҒЗО далалық биостанциясы базасында кафедра студенттері қатысты. Тығыз ғылыми өзара іс-қимыл негізінде ҚМПИ мен Батыс Вирджиния университеті арасында студенттер мен оқытушылардың ұтқырлығы және со бойынша ғылыми достастық туралы шарт жасалды.
2012 жылы ЭБМ ҒЗО және биология және география кафедрасының ұжымы негізінде ғылыми және білім беру мекемелерінің, Дүниежүзілік жабайы табиғат қорының (WWF), "Наурызым ОЭО" қоғамдық бірлестігінің, Науырзым мемлекеттік табиғи қорығының қолдауымен "даланың биологиялық әртүрлілігі" атты 2-ші Халықаралық конференция дайындалып, өткізілді (2012 ж. 5-6 маусым).
2-ші Халықаралық ғылыми конференция "Азия даласының биологиялық әртүрлілігі". 2012 жылғы 5-6 маусым. Ортада меңгеруші. Д.Т. Қонысбаева, б.ғ.д. Т. М. Брагина, кафедра қызметкерлері және конференция қатысушылары
Конференция жұмысына 50-ден астам ғылыми ұйымдар мен мекемелерден Ұлыбритания, Германия, Израиль, Қазақстан, Ресей, Америка Құрама Штаттарының танымал ғалымдары баяндамалар және/немесе Жарияланымдар нысанында қатысты.
Осы жылдары одан әрі даму үшін б.ғ.д.П. Г. Пугачев жинаған ҚМПИ кең гербарий үй-жайлармен бірге ботаникалық бағыттағы қызметкерлерге берілді.
2014 жылғы 26-28 ақпанда ҚМПИ ректоратының, ҚМПИ биология және экология мәселелері ғылыми-зерттеу орталығының, жаратылыстану-математика факультеті менмүдделі мекемелермен және ұйымдардың бастамасымен бірлесіп ұйымдастырылған "ерекше қорғалатын табиғи аумақтар желісінің қалыптасуы мен жұмыс істеуінің жетістіктері және биоәртүрлілікті зерттеу" (б.ғ.д., профессор Т. М. Брагинаның мерейтойына) халықаралық ғылыми-практикалық конференциясы өтті.
"Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар желісінің қалыптасуы мен жұмыс істеуінің жетістіктері және биоәртүрлілікті зерттеу" халықаралық ғылыми-практикалық конференциясында (б.ғ.д., профессор Т. М. Брагинаның мерейтойында). 2014 жылғы 26 ақпан
2015-2017 жылдары ҚР БҒМ Ғылым комитетін мемлекеттік гранттық қаржыландыру бойынша толыққанды жоба орындалды. "Қостанай облысында сирек кездесетін және жойылып бара жатқан жануарлар түрлері" (№0115рк01367). Ғылыми зерттеулердің нәтижелері бойынша "Алтын Дала мемлекеттік табиғи резерватының табиғи жағдайлары мен жануарлар әлемі" (Брагина Т. М., Брагин Е. А.), "Қостанай облысының сирек кездесетін және жойылып бара жатқан жануарлар түрлері (омыртқасыздар, омыртқалылар)" (Брагина Т. М., Брагин Е. А., Ильяшенко М. А., Рулева М.М.), "Наурызым қорығының омыртқалы жануарлары" (Брагин Е. А., Брагина т. м.) т "Қостанай облысының сирек кездесетін жануарлар түрлерін қорғау және қалпына келтіруге жәрдемдесу жөніндегі әдістемелік ұсынымдар" әзірленді (Брагина Т. М., Брагин Е. А., Ильяшенко М. А., Рулева М. М.).
2015-2017 жылдары профессор Т. М. Брагина әр түрлі елдердің (Әзірбайжан, Армения, Грузия, Қазақстан, Ресей, Молдова, Украина) үйлестірушілер тобында Еуропалық Одақтың Норвегиялық білім беру саласындағы халықаралық ынтымақтастық орталығының (SIU) бағдарламасымен қолдау тапқан Cpea-LT-2016/10140 Еуропалық одақ жобасын әзірлеуге қатысты. Профессор Брагина Т. М. екі жаскафедра қызметкерлері–Рулева М.М. және Бобренко М. А. үшін 2019 жылы Осло университетінің (Норвегия) табиғи тарих мұражайында жәндіктерді зерттеудің инновациялық молекулалық-генетикалық әдістерін игеру бойынша тағылымдамасын ұйымдастырды.
Осло университетінің табиғи тарих мұражайының зертханасында инструктаж, Норвегия тағылымдаманы сәтті аяқтағаны туралы сертификаттарды тапсыру, 2019 жыл
Қарқынды оқу курсын Осло университеті профессоры Гусаров В. И. өткізді. Курс теориялық және практикалық бөлімдерді, соның ішінде ЭБМ ҒЗО ғылыми-зерттеу тақырыптары шеңберінде жобаға қатысушылар жинаған материалдардан тұрды. Тағылымдамаға қатысушылар жәндіктерді молекулярлық-генетикалық зерттеу деректерін игеру және өңдеу бойынша халықаралық сертификаттар алды.
2015-2016 жылдары "Қазақстан мен Сібірдің оңтүстік-батысындағы құрғақ дала аудандарында климаттың өзгеруі жағдайында тұрақты Ауыл шаруашылығы табиғатын пайдалану тәсілдерін әзірлеу саласындағы инновациялар (ReKKS)" пәнаралық халықаралық ғылыми жобасын әзірлеушілердің шақыруы бойынша профессор Т. М. Брагина ЭБМ ҒЗО кіші жобасын / " "Жерді пайдалану мен климаттың өзгеруінің топырақ омыртқасыздары қауымдастығына әсерін бағалау (мезофауна)" 2018-2021 жж.бірлесе әзірледі. Жобаға Ресей Федерациясының екі жоғары оқу орны, Қазақстан Республикасының үш ұйымы және Германияның 7 жоғары оқу орны қатысты. Жобаның мақсаты-құрғақ дала аймақтарында экологиялық таза және экономикалық тиімді ауыл шаруашылығына бейімдеудің практикалық тәсілдері мен стратегияларын әзірлеу және білімін жетілдіру. ReKKS жобасының жетекшісі профессор, Жаратылыстану ғылымдарының докторы Георг Гутенбергер және жоба үйлестірушісі, б.ғ.к. О. Б. Шибистова екі жыл бойы Қостанай облысының аумағында ЭБМ ҒЗО командасымен – профессор Т.М. Брагина, профессор Е. А. Брагин, аға оқытушы М. М. Рулева, аға оқытушы М. А. Бобренко және жаратылыстану-математика факультетінің 2-3 курс студенттерімен кіші жобаны орындауға тікелей қатысты.
Жоба аясында кафедра қызметкерлері үшін біліктілікті арттыру курсы әзірленіп, өткізілді.
"Табиғи экожүйелердің жаһандық және жергілікті өзгерістерін бағалаудың Қазіргі тенденциялары және биологиялық және географиялық цикл пәндерін оқыту" біліктілікті арттыру курсын өткізу (лектор-Г.Гуггенбергер, 2019 год)
Студенттер мен Жоба қатысушыларының далалық сапарлары. 2018, 2019 жж.
Студенттер мен Жоба қатысушыларының далалық сапарлары. 2018, 2019 жж 2017 жылы ҚМПИ және ЭБМ ҒЗО жаратылыстану ғылымдары кафедрасы "Азия далаларының биологиялық әртүрлілігі" атты 3-ші Халықаралық ғылыми конференциясын және 2022 жылы А. Байтұрсынұлы атындағы Қостанай өңірлік университетінің құрамындағы Өмірзақ Сұлтанғазин атындағы педагогикалық институттың жаратылыстану – ғылыми пәндер кафедрасы 4-ші халықаралық конференциясын өткізді.
"Азия даласының биологиялық әртүрлілігі"атты 3-ші Халықаралық ғылыми конференцияда
ЭБМ ҒЗО жетекші ғалымдары ғылыми зерттеулерді дамытуда және Қазақстан табиғатын қорғауда көп жұмыс жасады.
Б.ғ.д., профессор Брагина Т. М. шетелдік және басқа да ғылыми басылымдарда жоғары импакт-факторы бар жұмыстарды, монографияларды, ұжымдық ғылыми еңбектерді, аяқталған ғылыми-зерттеу жұмыстары мен ғылыми жобаларды, енгізілген оқу құралдарын және басқа да басылымдарды қоса алғанда, 450-ден астам ғылыми жарияланымдары бар.
Б.ғк., профессор Е. А. Брагин 250-ден астам ғылыми жарияланымдар жариялады және ПЭБ ҒЗО жобаларына және халықаралық зерттеулерге белсенді қатысты. 2007 жылы профессор Брагина Т. М. республикалық байқауда жеңіске жетіп, "жоғары оқу орнының үздік оқытушысы" атағын алды, 2017 жылы "жоғары оқу орнының үздік оқытушысы" байқауында профессор Е.А. Брагин жеңімпаз атанды,
2019 жылы екінші рет "жоғары оқу орнының үздік оқытушысы" атағын профессор Т. М. Брагина алды. Доцент Б.ғ.к. Е. А. Валяева зоологиялық зерттеулер бойынша 50-ге жуық ғылыми еңбектерін жариялады және кафедраның қоғамдық өміріне, студенттермен жұмысқа, кәсіптік-бағдарлау жұмысы шеңберінде оқушыларды даярлауға белсенді қатысты.
Профессор Т. М. Брагина және профессор Е. А. Брагин Қазақстанның ғылымы мен білімін дамытудағы жетістіктері үшін ведомстволық наградалармен марапатталды.
Табиғат қорғау қызметіндегі жетістіктері үшін профессор Т. М. Брагина Қостанай облысы әкімдігінің бастамасымен "Құрмет" Мемлекеттік орденімен марапатталды. 2022 жылы профессор Т.М. Брагина ауыл шаруашылығы және биология ғылымдарының дамуына қосқан үлесі және жоғары рейтингті журналдарда жоғары жарияланымдық белсенділігі үшін Scopus жұлдызы халықаралық сыйлығын және Scopus өкілдерімен бірлескен ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігінің грамотасын алды.
ҚМПИ ЭБМ ҒЗО жас зерттеушілерінің жетістіктері
Аға оқытушы, биология магистрі М. А. Бобренко 2008 жылы Солтүстік Қазақстанның жарғанаттары бойынша магистрлік диссертациясын қорғады (ғылыми жетекшісі профессор Т. М. Брагина). Жыл сайын республикалық және халықаралық деңгейде біліктілігін арттырады. 2012 жылы "Жоғары білім берудегі оқыту мен оқытуды жетілдіру" курсынан өтті (Англия, Ньюкасл); 2019 жылы молекулалық зертханада (Норвегия, Осло) молекулалық әдістер мен деректерді талдау (теория мен практика) бойынша қарқынды курс өтті. 2015 жылдан бастап ғылыми-зерттеу жобаларына қатысады: 2015 жылдан 2017 жылға дейін. ҚР БҒМ Ғылым комитетінің мемлекеттік гранты бойынша "Қостанай облысының сирек кездесетін және Құрып кету қаупі төнген жануарлары және олардың қазіргі мәртебесі" жобасының қатысушысы болды. 2017 жылдан 2019 жылға дейін Еуропалық Одақтың "training the new generation of entomologists in DNA-based molecular and genomic methods" (Норвегия) халықаралық network (EntoMol) мемлекетаралық жобасы тобының мүшесі. 2018 жылдан бастап ЭБМ ҒЗО КРУ/REKKS (Германия, Ресей, Қазақстан): "Қазақстан мен Сібірдің оңтүстік-батысындағы (ReKKS) құрғақ дала аудандарында өзгермелі климат жағдайында тұрақты Ауыл шаруашылығы табиғатын пайдалану тәсілдерін әзірлеу саласындағы инновациялар"бірлескен жобасының тобының қатысушысы болып табылады. Өзінің ғылыми-педагогикалық қызметі кезеңінде үш оқу құралын, 2 монографияны, сондай-ақ бірқатар ғылыми мақалаларды дайындауға қатысты.
Аға оқытушы, биология магистрі М. М. Рулеваның импакт-факторылы Ғылым комитетінің тізбесіне енгізілген басылымдардағы мақалаларды қоса алғанда, 50-ге жуық жарияланымы бар, оның ішінде Web of Science дерекқорына кіретін мақаланың тең авторы 5 оқу құралын дайындауға қатысты (б.ғ.д. Т. М. Брагинамен бірлесіп жазған және б.ғ.к. Қонысбаева Д. Т.), олардың бірін РУМС ұсынған, 2 монография (Т.М. Брагин, Е. А. Брагин, М. А. Ильяшенко бірлесіп жазған). Хирш Индексі=1. Солтүстік Қазақстанның табиғатын ғылыми зерттеу жалғасуда. Кафедрада студенттердің ғылыми-зерттеу қызметі бойынша жұмыстарға жетекшілік етеді, мектеппен байланыс бойынша жұмыстарды жүзеге асырады, кәсіптік практикаларды ұйымдастыруға қатысады. "Дарын" республикалық және облыстық орталықтарының жұмысына қазылар алқасы ретінде ғылыми жұмыстарды тыңдауға және олимпиадаларды өткізуге үнемі қатысады. 2019 жылы "университеттің дамуына сіңірген еңбегі үшін" төсбелгісімен марапатталды. 2021 жылы "ТМД жас ғалымдары" жобасына қатысты, төсбелгі иеленді.
Аға оқытушы, биология магистрі Б. М. Демесенов 2016 жылға дейін ПЭБе ҒЗО-да және кафедрада жұмыс істеді. Бор ара-Қарағай (ғылыми жетекшісі профессор Т. М. Брагина) жәндіктердің топырақ-жер үсті қауымдастықтары бойынша магистрлік жұмысын орындады. Солтүстік Қазақстанның омыртқасыз жануарларының фаунасын зерттеумен айналысты. Қазіргі уақытта Астана қаласындағы Binom-School Tanym мектеп-лицейінде жұмыс істейді.
Биология магистрі Е. В. Чабаненко диссертациясын сәтті қорғап, биология ғылымдарының кандидаты (магистрлік жұмыстың ғылыми жетекшісі, профессор д.б.н.Брагина Т. М.) дәрежесін алды.
Биология магистрі Р. А. Симонова ҚМПИ (дипломдық жұмыстың жетекшісі Т.М. Брагина) магистратураны үздік аяқтады. Қазіргі уақытта РҒА УРР иммунология және физиология ҒЗИ аспирантурасын бітіріп, кандидаттық диссертация қорғауға дайындалуда. В. В. Потанин стипендиясына конкурсының 1 турының жеңімпазы, 2022 және 2023 жж. жас ғалымдар конкурсының жүлдегері.
Биология магистрі А. Салемгареев ҚМПИ, одан әрі Ұлыбританияда магистратураны бітірді (дипломдық жұмыстың жетекшісі Т. М. Брагина). Қазіргі уақытта в. н. с. АСБК. Ақбөкенді сақтау Альянсының басқару комитетіне кіреді, 2023 жылы Ұлыбританияның Whitley Fund for Nature (WFN) қайырымдылық ұйымының Whitley AWARD халықаралық табиғатты қорғау сыйлығының иегері болды.
Р. Р. Батряков (диплом жұмысының ғылыми жетекшісі Е.А. Брагин), профессор Т. М. Брагина бастамашы болған шағын гранттар бағдарламасы бойынша грант иегері Науырзым мемлекеттік табиғи қорығында табысты еңбек етіп, ҚР атынан Орталық Азияның Рамсар Өңірлік бастамасының (РРИ-ОА) құрамына кіреді.
Р. Р. Батряков (научный руководитель дипломной работы Е.А. Брагин), обладатель гранта по Программе малых грантов, инициированной профессором Брагиной Т.М., успешно трудится в Наурзумском государственном природном заповеднике и входит в состав Рамсарской Региональной Инициативы Центральной Азии (РРИ-ЦА) от РК.
А. Ю. Тимошенко (дипломдық жұмыстың ғылыми жетекшісі Т. М. Брагина) Науырзым қорығында жұмыс істегеннен кейін, Қостанай облысы Амангелді ауданындағы ҚР-дағы тұңғыш этнопарктің Қазақстан даласында Құлан және одан әрі Пржевальский жылқысы популяциясын жандандыру бойынша тәжірибелер үшін директор болып тағайындалды. Сондай-ақ, ҚР атынан Орталық Азияның Рамсар Өңірлік бастамасының (РРИ-ОА) мүшесі болып тағайындалды.
Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті Қорының жас зерттеушілер байқауының жеңімпазы Е. Андреева ғылыми жетекшісі Б.ғ. д., профессор Т. М. Брагинамен 2011 жыл
А. Маруарова СҒЗЖ республикалық байқауында биология ғылымдарының докторы, профессор Т. М. Брагинаның жетекшілігімен "«Эколого-фаунистический обзор усачей (Cerambycidae) региона представительства Наурзумского заповедника» " жұмысы үшін 3 орынды иеленді.
7М01501–Биология 1 курс магистранты Торыбаев Ж. С. бакалавриаттың 1 курсынан бастап профессор Брагина Т.М. жетекшілігімен студенттердің ғылыми-зерттеу жұмыстарының Республикалық конкурсында I дәрежелі диплом алды (СҒЗЖ 2019-2020). "Студент-2020" ("жаңа ғылым" Халықаралық ғылыми әріптестік орталығы), "Үздік зерттеу мақаласы - 2020" ("жаңа ғылым"), "оқытушы-2021" ("жаңа ғылым") ҒЗЖ байқауларына қатысты. "ТМД Үздік жас ғалымы" халықаралық жобасына қатысты ("GENIUS" халықаралық спорт, Білім және ғылым орталығы, 2021). "Үздік жас ғалымдар - 2021" халықаралық жобасының дипломанты "Бөбек 2021" жалпыұлттық қозғалысы, III дәрежелі диплом жеңіп алды.
Профессор Т.М. Брагина Бойко И. А. және Тарасенко Е. Л. 2022 жылы СҒЗЖ республикалық байқауында 1 және 3 орындарды иеленді, 2023 жылы биология ғылымдарының докторы Т. М. Брагинаның (Попов А. және Менг А. О.) екі дипломды студенті республикалық СҒЗЖ байқауында жүлделі орындарға ие болды. Попов А. В. жаратылыстану-ғылыми пәндер кафедрасының магистратурасына сәтті түсті. Тарасенко Е. Л. 2022 жылы "ТМД елдері арасындағы Үздік зерттеу жұмысы" байқауында жеңіске жетті және профессор Т. М. Брагинаның жетекшілігімен кафедра магистратурасында оқуын аяқтайды.
Қостанай мемлекеттік педагогикалық институтының, кейінірек Ахмет Байтұрсынұлы атындағы Қостанай өңірлік университетінің Педагогикалық институтының көптеген түлектері мектептер мен ғылыми мекемелерде табысты еңбек етуде. Зоологиялық және географиялық тақырыптар бойынша жұмыстарды орындайтын студенттер ЭБМ ҒЗО коллекциялық қорлары мен жабдықтарын, кафедра оқытушыларының құнды кеңестерін пайдаланады. Олардың арасында ғылыми конференцияларға, конкурстар мен олимпиадаларға қатысушылар аз емес.
ПЭБ ҒЗО және орындалған ғылыми жобалар туралы қосымша мәліметтер мен материалдар сайттарда орналастырылған: https://nic-peb.kspi.kz, https://altyndala.kspi.kz и https://steppes.kspi.kz.